Impact – Inge Vuijk

Sinds ik gelijktijdig met Inge mijn eerste boek schreef in Oostenrijk, volg ik haar en de Rehab Academy met grote belangstelling. Destijds bespraken we hoe revalidanten en therapeuten idealiter van elkaar leren in hun gezamenlijke zoektocht naar oplossingen, net zoals leerkrachten en leerlingen dat volgens mij moeten doen bij het onderzoekend leren op de basisschool. Dit tweede boek raakt me opnieuw diep. Ademloos las ik de openhartige verhalen van mensen die van de ene op de andere dag moeten leren leven met bijvoorbeeld een dwarslaesie, een amputatie of hersenletsel. Over hun worstelingen en hun kwetsbaarheid, als ook hun humor en hun kracht. De herkenning van de rouwprocessen. Mijn website zinnetje ‘je ontwikkelen aan dat wat moeilijk is’ in extreme vorm toegepast. 

Wat leg je jezelf op?

De verhalen in dit boek maken voelbaar hoe je door een identiteitscrisis gaat na een heftige verandering in je leven. ‘Het duurde lang voordat ik aan mezelf durfde toegeven dat ik wel degelijk iets mankeer’ zegt Erik. ‘Wanneer iemand voorstelde om iets leuks te doen, durfde ik niet mee’ zegt Cynthia.

Niet langer je oude leven nadoen, niet meer focussen op wat niet meer kan, maar je richten op het mogelijk maken van wat nog wel kan, het is geen eenvoudig pad en kost veel tijd. Geraakt was ik door Harmen, die het beeld te moeten voetballen met zijn zoon losliet en samen met zijn zoon ging koken. Hij zegt: ‘Het enige wat een kind volgens mij nodig heeft is tijd, liefde en aandacht en af en toe een bordje eten. De rest leg je jezelf op. Je moet het lef hebben om los te laten wat de wereld jou als vader oplegt’.

Leven lang revaliLeren

Ken je de put in de leercurve? Dat moment dat je je afvraagt of het ooit gaat lukken? Dit boek inspireert om door te zetten! Otwin citeert woorden van Nelson Mandela: ‘It always seems impossible until it’s done.’ ‘Elke therapiesessie weer werd ik uit mijn comfortzone gehaald en over mijn grens geduwd’ zegt Harmen. Ik voel diep respect hoe de mensen in dit boek zich elke keer weer door de loodzware leerprocessen worstelen. Ik las dat revalideren opnieuw begint na thuiskomst uit ziekenhuis of revalidatiekliniek. Hoe geef je je dagelijks leven vorm? Wie ben je zonder…? Revalideren blijkt een leven lang leren. Omdat hulpmiddelen veranderen, omdat jouw lijf verandert, omdat er meer meningen bestaan dan die van de ene arts die zei dat dit het maximaal haalbare was. En ook omdat er, naast het oplossingsgerichte leren, een stroom aan emoties om aandacht vraagt. Waarvan ik zoveel herken als rouwbegeleider en weduwe. Rouw is nooit helemaal klaar, maar verweeft zich langzamerhand met je leven.

Praktische tips in strijd met protocollenterreur

Een prachtig vindsel in dit boek is wat mij betreft het woord protocollenterreur, door Otwin beschreven als ‘regels van overheid of professionals die mensen dwingen tot oplossingen die niet van henzelf zijn’. Ik heb zelf de beknelling als gevolg van het volgen van protocollen al een aantal keren meegemaakt. In de gezondheidszorg rondom mijn kids, als jonge weduwe en recent met de regels rondom de TOZO steun. Wat mij betreft zouden ambtenaren vaker toestemming moeten krijgen én de moed mogen hebben, om af te wijken van regels als de menselijkheid daar om vraagt. In dit boek kwam ik drie mooie ideeën tegen over de strijd met protocollenterreur. Zo verzamelden de ouders van Cynthia een werkgroepje (1) van mensen met verstand van verschillende zaken om zich heen. Dat werkgroepje regelde veel dingen zoals vergunningen. Gayatri nodigde het UWV uit op kantoor: ‘Face to face (2) is het altijd moeilijker om nee te zeggen is mijn ervaring. Ik kreeg het voor elkaar dat het UWV-geld bijlegde bij mijn rolstoel van de gemeente. Op die manier kon ik de stoel aanschaffen die ik nodig heb om zelfstandig te functioneren.’

En een tip uit meerdere verhalen: elke arts, fysiotherapeut, ergotherapeut of ambtenaar zegt ook maar wat hij weet. Als dat ‘dat kan niet’ is, bel je een andere (3), tot je vindt wat je nodig hebt.

Energieverdeling

Gayatri zegt: ‘In een rolstoel zitten is slopend. Alles kost meer tijd en energie. Mijn energie is beperkt dus moet ik kiezen waar ik energie in stop en waarin niet.’

Harmen gebruikt de prachtige metafoor van boekhouden. Hij maakt prognoses voor zijn energie voor de aankomende periode en kijkt terug op wat hij heeft verbruikt. Elke activiteit heeft zijn eigen energiefactuur die betaald moet worden. ‘Soms komt de factuur bij het incassobureau terecht. Dan weet ik dat ik beter moet budgetteren.’

Zelf merk ik dat ik twee soorten energiefacturen krijg. Eentje voor fysieke inspanningen en eentje voor ‘emotionele inspanning’. Vooral die laatste kan onverwachts hoog oplopen wanneer ik me innerlijk verzet tegen een situatie. Dat is zo menselijk, ook in rouwbegeleiding kom ik dit regelmatig tegen. Hoe is dat voor jou?

Van betekenis zijn

Wat een ongelooflijk moedige en betekenisvolle mensen in dit boek! Naast het primaire verlies van gezondheid, zijn er vaak ook secundaire verliezen. Niet meer in je oude huis kunnen wonen of je oude baan niet meer uit kunnen voeren bijvoorbeeld. Soms gaat dat een tijdje ten koste van zelfvertrouwen. En toch zetten ze door, gaan het gevecht aan met zichzelf, met de protocollenterreur, tot ze hun plek weer gevonden hebben. ‘Niet gezondheid maar zingeving is het allerbelangrijkste in het leven. (…) Als je zingeving hebt kun je de hele wereld aan.’ stelt Erik. En Harmen zegt: ‘Mijn werk betekende ook status en erkenning voor mij. (…) Ik kwam erachter dat ik eigenlijk mijn hele werkzame leven achter lucht aan had gelopen’. Zelf heb ik na het overlijden van mijn man ook gezocht naar mijn eigen nieuwe betekenis in de toekomst. Het oude levensbeeld werkte niet meer, het nieuwe diende zich nog niet aan. Met diep respect heb ik deze eerlijke verhalen over zoektochten gelezen. Wat wonen er toch prachtige mensen op deze aarde!