Durf te leiden – Brené Brown
Al mijn hele leven schrijf ik boeken en schriftjes vol met inspiratie. Ik heb aantekeningen over honderden boeken gemaakt. In april 2020 greep ik #the100dayproject op Instagram aan, om eens wat met al mijn schrijfsels te gaan doen. Nu post ik daar dagelijks een tekening over mijn mooiste #boekvindsels. Hier mijn twaalfde serie vindsels over het boek ‘Durf te leiden’ van Brené Brown.
Dit boek kwam op mijn pad via Marjon Bohré. Zij is de Nederlandse voorvechtster van het werk van Brené Brown en ik las het boek samen met een groep onder haar inspirerende leiding. Een boek dat supermakkelijk leest, me regelmatig in de lach deed schieten door Brené’s openhartigheid. En ook een boek waarin ik op een hele toegankelijke manier gedachtengoed van mijn Phoenix opleidingen herkende, enorm praktisch toegepast. Praktisch ook door checklists en een werkboek dat je kunt downloaden.
Brené schrijft ‘Ik definieer een leider als iemand die de verantwoordelijkheid neemt om het potentieel in mensen en processen te zoeken en die de moed heeft om dat potentieel te ontwikkelen. We hebben heel hard meer leiders nodig die moedig vanuit hun volle menszijn leiding kunnen geven en voldoende zelfbewustzijn hebben om dat vanuit hun hart te doen, in plaats van onontwikkelde leiders die leidinggeven vanuit gekwetstheid en angst.’ Dat betekent (onder andere) over alles wat moeilijk is het gesprek aangaan. Voor mij is dat een leven lang blijven leren en oefenen, en voor jou?
Het boek staat ook vol praktische tips. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik ‘Keer en leer’. Alle deelnemers aan een vergadering schrijven op een briefje hoe je ergens over denkt, of hoeveel tijd je schat dat het project gaat duren of iets dergelijks. Iedereen laat zijn antwoord tegelijkertijd zien. Hiermee voorkom je het ‘halo-effect’: het klakkeloos volgen van degene met de meeste invloed. En ook het ‘bandwagon-effect’: het is lastig als laatste nog bezwaren te opperen als iedereen al enthousiast is. Het heet niet voor niks keer en LEER: de bedoeling is om ieders perspectief goed te begrijpen en mee te nemen wat belangrijk is. Hier is een moedig leider nodig die een veilig klimaat schept en dingen als verwijten maken, cynisme of beschamen benoemt en er mee dealt.
‘De grootste belemmering voor moed is niet je angst, maar je pantser’ schrijft Brené. Ze beschrijft 16 vormen van gepantserd leiderschap met heldere voorbeelden en legt ook uit hoe moedig leiderschap er uit ziet. Een paar voorbeelden: een gepantserd leider verbergt zich achter cynisme, een moedig leider geeft het voorbeeld van duidelijkheid, vriendelijkheid en hoop. Of een gepantserd leider verbindt productiviteit met eigenwaarde. Een moedig leider geeft het goede voorbeeld als het gaat om rust nemen, weer op verhaal komen en ondersteunt dat ook. Vaak is opborrelende schaamte de reden om ons pantser aan te trekken, ons te wapenen om jezelf veilig te blijven voelen.
Een mooi woord: ‘Schaamteveerkracht’! Brené definieert het als volgt: ‘het vermogen om onszelf te blijven als we schaamte ervaren, de ervaring door te maken zonder onze waarden op te offeren en eruit te komen met meer moed, empathie en verbondenheid dan we daarvoor hadden.’ Onszelf blijven betekent niet je pantser aantrekken. ‘Zelfcompassie is cruciaal, want als we midden in de schaamte aardig voor onszelf kunnen blijven, is de kans groter dat we steun gaan zoeken, ons verbinden en empathie zullen ervaren’. Een van mijn eigen pantsers is vermijden, en vervolgens mezelf op mijn kop geven dat ik weer niks bereikt heb. Het blijft elke keer weer een uitdaging en worsteling om anderen ‘er mee lastig te vallen’ – zoals ik dat dan noem, maar wat hebben de keren dat ik dat wel doe veel opgeleverd!
‘Gegrond zelfvertrouwen = sparringvaardigheden + nieuwsgierigheid + oefenen’ schrijft Brené. En let op: ‘Gemakkelijk leren kweekt geen sterke vaardigheden’ is door onderzoek aangetoond. Hoe herkenbaar deze uitspraak als ik terugdenk aan de vele klasjes hoogbegaafde leerlingen die ik gezien heb. Leren moet inspanning kosten om effectief te zijn. Alleen maar ergens over lezen is ook niet effectief, weet ik uit ervaring. Kwartjes vallen pas bij werkelijk oefenen. De grootste kwartjes zelfs bij het maken van fouten en de schaamte doorstaan. Het goede nieuws: het gegronde zelfvertrouwen dat je opbouwt, kan meer en meer het zware verstikkende pantser vervangen!
Dit is zo’n boek waar ik nog wel een hele set tekeningen van zou kunnen maken, zoveel waardevolle ideeën bevat het. Zo is er nog een heel stuk over waarden: praktische stappen om jouw belangrijkste waarden goed in beeld te hebben, en belangrijker nog, gedrag te omschrijven dat de waarden ondersteunt en dat de waarden in gevaar brengt. Afijn, lees zelf maar zou ik zeggen 😊 ik ga het volgende boek kiezen.
