Standvastig – Svend Brinkmann
Al mijn hele leven schrijf ik boeken en schriftjes vol met inspiratie. Ik heb aantekeningen over honderden boeken gemaakt. In april 2020 greep ik #the100dayproject op Instagram aan, om eens wat met al mijn schrijfsels te gaan doen. Nu post ik daar dagelijks een tekening over mijn mooiste #boekvindsels. Hier mijn zevende serie vindsels over het boek ‘Standvastig’ van Sven Brinkmann.
De eerste keer dat ik dit boek las, was ik enorm geïrriteerd. En tegelijk vroeg ik me af waarom het me zo raakte. Svend Brinkmann kiest volkomen de andere polariteit dan waar ik sta. Coaches zijn nutteloos, intuïtie slaat nergens op en het nut van zelfontwikkeling wordt overschat. Tegelijk besefte ik ook: als ik mijn weerwoord op dit boek formuleer, dan heb ik mijn levensvisie te pakken. Dus herlas ik het boek en schreef alle kantlijnen vol aantekeningen. Nu ga ik de uitdaging aan om in een paar tekeningen te laten zien wat ik ontdekte. En ik besef inmiddels: Svend en ik staan meer op één lijn dan ik eerst dacht, maar beschrijven het totaal anders.
Svend Brinkmann beschrijft hoe wij leven in een accelererende cultuur. Voortdurende aanpassing, korter slapen dan in de vorige eeuw, fastfood, speeddating, powernaps noemt hij bijvoorbeeld. In een accelererende cultuur heb je voeten in plaats van wortels nodig, zei (vermoedelijk) Arno Victor Nielsen eens. Dan kun je in alle richtingen bewegen. We veranderen dan ook vaker van baan, partner en woonplaats dan vroegere generaties. Svend pleit voor wat meer wortelschieten. Wat meer nee zeggen tegen snelheid en verandering, houvast vinden en oefenen in stilstaan. Hier kan ik me prima in vinden.
Dit boek stelt dat de accelererende maatschappij een voortdurende druk legt om jezelf te ontwikkelen, te verbeteren. Dat herken ik op zich nog wel. Mijn irritatie begint als Svend Brinkmann coaches naar mijn gevoel neerzet als mensen die de verbeterdruk vergroten. Naar mijn idee helpt een goede coach je om meer zelfinzicht te krijgen in het waarom van je handelen, zodat je daarna meer keuzevrijheid hebt in hoe je met situaties om wil gaan. Hij zegt ‘het gevaar van coachen is dat je nooit mag stilstaan’. Volgens mij is dat nou juist het belangrijkste dat ik doe, mensen even stil laten staan. Om later zelf weer te kiezen of en in welke richting ze gaan bewegen. Maar houd vertrouwen, onze meningen komen ook weer bij elkaar…
Brinkmann schrijft: ‘De verschillende crises – op het gebied van klimaat, economie en de explosie van psychische kwalen – zijn grotendeels veroorzaakt door een kortzichtige groeifilosofie en acceleratie. Het stoïcisme kan inspireren tot nieuwe manieren om je leven te leiden, om stil te staan bij wie je bent en wat je hebt in plaats van je voortdurend te ontwikkelen en om te schakelen.’ Mooie zinnen die precies laten zien wat Brinkmanns tekst telkens met mij doet. Ik volg hem en dan noemt hij achteraan naar mijn gevoel ineens ‘gezonde’ en ‘doorschiet’ woorden in een adem, waar alleen het doorschietwoord thuishoort. Ontwikkelen en omschakelen. Of gevoelens opmerken en ongebreideld uitleven. Dat irriteert me èn het intrigeert. Want hij zet me wel even op scherp: blijf ik als coach binnen de gezonde grenzen?
‘Romans kunnen het leven eerlijker presenteren dan zelfhulpboeken. Ze herinneren je eraan hoe weinig je in wezen kunt controleren in het leven en kunnen je tonen hoe verweven je leven is met sociale, culturele en historische processen.’ Svend Brinkmann promoot het lezen van romans in tegenstelling tot het lezen van zelfhulpboeken, die ‘te ideologisch iedereen verantwoordelijk houden voor zijn eigen lot’. Ik denk zeker dat er ook zelfhulpboeken zijn, die dat anders doen. Afijn, ik ben het helemaal met hem eens dat het leerzaam is om veel romans te lezen.
‘Hoewel we kwetsbaar en sterfelijk zijn, zijn we dat sámen, en dat besef moet solidariteit oproepen en aansporen tot zorgzaamheid voor de medemens’ schrijft Brinkmann in het laatste hoofdstuk. We vinden elkaar in het werken aan een solidaire wereld, met meer mildheid en acceptatie naar anderen. Wat begint met acceptatie van jezelf. Alleen doet Brinkmann dat door de anti-aan-jezelf-werk-knuppel in het hoenderhok van de coaches te gooien, waar ik denk dat we allemaal wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij dit proces.
Dank Svend Brinkmann, dit boek legt mooi onderbouwd uit waarom het omarmen van het negatieve in je leven nuttig en realistisch is. Dat herken ik vanuit eigen ervaring. Jij vindt een coach daarbij overbodig, ik vond het prettiger mèt hulp. Voor mij zit veerkracht in het heen en weer kunnen bewegen tussen positief denken èn het negatieve omarmen. Ik denk dat jij dat ook vindt, maar een tegenhang wil vormen tegen doorgeschoten over-positievelingen. Stiekem is jouw anti-zelfhulpboek toch een zelfhulpboek (knipoog)!
